Mechanizm solidarności (według FIFA i według PZPN)

Powoli w środowisku piłkarskim upowszechnia się wiedza o tzw. mechanizmie solidarności (ang. solidarity mechanism). Cóż to takiego? Otóż jest to forma partycypacji w kwotach transferowych piłkarzy. Na mocy mechanizmu solidarności, klub, w którym zawodnik występował (szkolił się) po ukończeniu 12-ego roku życia, lecz przed ukończeniem 23-ego roku życia (klub A), a następnie przeszedł do innego klubu (klubu B), ma prawo do udziału w opłacie transferowej, jaką klub B otrzymuje od kolejnego klubu (klubu C).

Udział ten wynosi 5% opłaty transferowej, przy czym jeśli w okresie owych 12 lat szkolenia (pomiędzy 12-tym a 23-cim rokiem życia) zawodnik występował w różnych klubach, to za każdy rok procesu szkoleniowego danemu klubowi przysługuje udział na poziomie 0,25% (od 12-ego do 15-ego roku życia) lub 0,5% (od 16-ego do 23-ego roku życia).

Należy przy tym odróżnić mechanizm solidarności od tzw. ekwiwalentu za wyszkolenie zawodnika, uiszczanego przez klub pozyskujący klubowi odstępującemu zawodnika. Mechanizm solidarności jest swoistym przedłużeniem systemu ekwiwalentu za wyszkolenie – „uaktywnia się” przy kolejnych transferach i pozwala klubowi szkolącemu młodego zawodnika czerpać korzyści z jego transferów dokonywanych przez całą karierę, a nie tylko w momencie opuszczania klubu.

Uzasadnieniem mechanizmu solidarności jest oczywiście dążenie do tego, aby małe kluby sportowe, często amatorskie, w których zazwyczaj dojrzewają przyszłe gwiazdy futbolu, odnosiły korzyść z faktu, że szkoleni przez nie zawodnicy w przyszłości stają się przedmiotem spektakularnych transferów, nakręcając w ten sposób futbolowy biznes.

Mechanizm solidarności jest przewidywany przez art. 21 uchwały FIFA o statusie i transferach piłkarzy („Regulations on the Status and Transfers of Players”) i znajduje rozwinięcie w załączniku nr 5 do tej uchwały. Istotne jest, że na mocy art. 1 ust. 1 tej uchwały, mechanizm solidarności FIFA dotyczy tylko transferów międzynarodowych (pomiędzy klubami należącymi do różnych federacji krajowych).

Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby mechanizm solidarności (w identycznym lub podobnym kształcie) został wprowadzony przez federacje krajowe, w odniesieniu do transferów dokonywanych między klubami należącymi do tych samych federacji krajowych. W Polsce mechanizm solidarności, wzorowany na modelu FIFA, wprowadził niedawno Polski Związek Piłki Nożnej (uchwała nr VIII/121 z dnia 16 czerwca 2011 r.). Mechanizm solidarności według modelu PZPN ma jednak znacznie mniejszy zakres zastosowania – daje prawo do udziału w kwotach transferowych (przy kolejnych transferach), ale tylko w okresie 24 miesięcy od momentu odejścia zawodnika z klubu (a nie przez całą jego dalszą karierę) i ogranicza wysokość udziału odnosząc go nie do kwoty transferu, tylko do stałych (zryczałtowanych) wysokości ekwiwalentów za wyszkolenie.

Receptą na ograniczenia wynikające z mechanizmu solidarności w wersji PZPN, może być odpowiednie formułowanie przez małe kluby umów z zawodnikami oraz umów transferowych.

Michał Gniatkowski

radca prawny

Solidarity mechanism (of FIFA and of Polish Football Federation)

Solidarity mechanism is a form of financial participation of a football club which trained a football player, between the age of 12 and 23 (club A) in transfer fees paid in relation to such player in future (between club B and club C). 5% of the transfer fee is split up between all the clubs that played a role in the development of the above mentioned player.
Solidarity mechanism should not be confused with training compensation – whilst training compensation is a payment due only once (while a player is leaving a club), solidarity mechanism may bring revenue to a given club (involved in a player’s training process) several times during that player’s career.

According to Article 1 point 1 of FIFA’s „Regulations on the Status and Transfers of Players”, this act (including its Article 21 and Annexe 5 where solidarity mechanism principles are set forth) applies to international transfers only (transfers between clubs belonging to different national federations).

National federations, however, are free to establish similar regulations domestically. Polish Football Federation (PZPN) has included regulations of similar nature in its resolution VIII/121 of 16th of June, 2011.

Notwithstanding the regulations on solidarity mechanism by FIFA and PZPN, there is still a role for clubs to grant themselves transfer contribution rights while drafting contracts with players and transfer contracts.

Michał Gniatkowski
attorney-at-law