Wykorzystanie fundacji dla ochrony majątku prywatnego i w modelu sukcesji

W ostatnim czasie można zauważyć wzrost zainteresowania wykorzystaniem formy prawnej fundacji dla zapewnienia ochrony majątku prywatnego i jako istotnego narzędzia modelu sukcesji.

Zaznaczyć należy, że polska ustawa o fundacjach (z 6 kwietnia 1984 r.) nie przewiduje możliwości tworzenia tzw. fundacji prywatnych, znanych w systemach prawnych takich krajów jak Lichtenstein czy Malta, ukierunkowanych właśnie na pełnienie roli właściciela (depozytariusza) majątku rodzinnego. Już sam rok uchwalenia w/w ustawy (jeszcze w okresie PRL) wskazuje, że ustawa z pewnością nie mogła tworzyć podstawy prawnej do tworzenia takich właśnie fundacji typowo prywatnych.

Art. 1 ustawy o fundacjach stanowi o zasadniczo publicznym (w sensie celu utworzenia) przeznaczeniu fundacji: „Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami”.

Z racji tej, że fundacja może być właścicielem majątku (a więc również np. nieruchomości, akcji czy udziałów), a jej statut może być uformowany w sposób dość „plastyczny” (co pozwala na zastosowanie różnych rozwiązań umożliwiających zachowanie zarządzania w gronie rodziny), niewątpliwie fundacja posiada realne plusy jako narzędzie ochrony majątku prywatnego i planowania sukcesji. Minusami zaś są: konieczność realizacji celu społecznie użytecznego, pewne ograniczenia co do możliwości „dziedziczenia” funkcji zarządczych oraz ograniczenia w możliwości wyzbywania się majątku.

Więcej informacji – dla zainteresowanych na życzenie.

Michał Gniatkowski
radca prawny

ENGLISH: using of foundation as a way of preservation of private wealth under Polish Law; legal form of foundation – succession and wealth management in Poland